Bollinger zolaqları nədir?
Bollinger zolaqları (Bollinger Bands) maliyyə bazarlarında qiymət hərəkətlərini təhlil etmək və ticarət siqnalları yaratmaq üçün istifadə edilən texniki analiz alətidir. 1980-ci illərdə tanınmış texniki analitik Con Bollinqer tərəfindən işlənib hazırlanmış bu indikator qiymət dəyişkənliyini ölçmək və bazarda həddindən artıq alış və ya həddindən artıq satış olduğunu müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Bollinger zolaqları adətən səhmlər, forex və xammallar kimi likvid bazarlarda istifadə olunur
Bollinqer zolağlarının tarixi və inkişafı
Con Bollinqer 1980-ci illərdə Moving Average-nin kifayət qədər məlumat vermədiyini və volatilliyin bazar təhlilində mühüm rol oynadığını qeyd etdi. Bu səbəbdən, sadə hərəkətli ortalama (SMA) sadəcə olaraq zolaqlar yaradır və qiymətin hərəkətli ortalamadan (MA) nə qədər kənara çıxdığını ölçmək üçün onları standart sapma ilə genişləndirir. Bu zolaqlar, bazarın həddindən artıq alındığını və ya həddindən artıq satıldığını göstərərək treyderlərə ticarət strategiyalarını inkişaf etdirməyə kömək edir. Metatrader platformasında Bollinger Bands indikatorunun quraşdırılması: İnsert — İndicators — Trend — Bollinger Bands
Bollinqer zolaqlarının riyazi quruluşu
Bollinqer zolaqlarının üç əsas komponenti var: yuxarı zolaq, aşağı zolaq və orta zolaq. Onların hər biri xüsusi riyazi düsturlardan istifadə etməklə hesablanır və bazar dəyişkənliyindən asılı olaraq daim yenilənir.
- Orta diapazon
Orta zolaq adətən 20 günlük sadə hərəkətli ortalama (SMA) ilə formalaşır. Bu, qiymətlərin orta hesabla harada olduğunu göstərir və digər diapazonların hesablanması üçün əsas kimi istifadə olunur.
Düstur:
Orta diapazon = SMA(20)
2. Üst zolaq
Üst zolaq orta zolaqdan yuxarıda müəyyən bir standart sapmada yerləşir. Bu bant yuxarıya doğru qiymət sapmalarını təmsil edir.
Düstur:
Üst zolaq = SMA(20)+2×standart kənarlaşma
3. Alt zolaq
Alt zolaq orta diapazondan aşağıda müəyyən standart sapmanı təmsil edir və aşağıya doğru qiymət sapmalarını göstərir.
Düstur:
Aşağı diapazon = SMA(20)-2×standart kənarlaşma
Standart kənarlaşmanın düstüru:
burada SD — standart sapmadır (kənarlaşma),
Close i — i-ci şamın bağlanış qiyməti,
CL — N dövrlər üçün orta qiymət dəyəri (mərkəzi xətt üçün əvvəllər hesablanmışdır),
N — hesablamalarda istifadə olunan dövrdür.
SD — qısası standart kənarlaşmanı hesablamaq üçün cütün hər bağlanış qiymətindən orta qiyməti çıxmaq, sonra fərqlərin kvadratlarını bir araya toplamaq və dövrlərin sayına bölmək, sonra nəticənin kvadrat kökünü götürmək lazımdır. Əlbəttə ki bu qəliz düsturlar artıq Bollinger Band indikatorunun tərkibindədir və biz kağız üzərində heçnə hesablamırıq. İndikatorda standart olaraq 20 şam qəbul edilib amma istənilən təqdirdə onu dəyişmək olur.
Bollinqer zolaqlarından istifadə
Bollinger zolaqları qiymət hərəkətlərini proqnozlaşdırmaq və ticarət qərarları qəbul etmək üçün bir neçə fərqli şəkildə istifadə olunur. Zolaqların genişləndirilməsi və ya daralması qiymətlərin dəyişmə səviyyələri haqqında məlumat verir.
Zolaqlar üzrə qiymət hərəkəti. Qiymət yuxarı zolağa yaxınlaşarsa, bu, aktivin həddindən artıq alış zonasına daxil olduğunu və satış təzyiqinin ola biləcəyini göstərir. Əksinə, əgər qiymət aşağı zolağa yaxınlaşarsa, bu, aktivin həddindən artıq satış ərazisində olduğunu göstərə bilər və mümkün alış imkanını təmsil edir
Sıxılma və genişlənmə dövrləri. Bollinger zolaqlarının daralması, bazarın sıxlaşdığını və böyük bir hərəkətin gəldiyini göstərir. Bu, potensial ticarət imkanları açır. Genişlənən zolaqlar yüksək volatilliyi (dəyişkənliyi) və mümkün trendin başlanğıcını göstərir.
Bollinqer lentlərinin üstünlükləri və çatışmazlıqları
Üstünlüklər:
Volatilliyə əsaslanan təhlil: Qiymət hərəkətlərinin dəyişkənliyini ölçməklə bazardakı vəziyyəti anlamağa kömək edir.
Alış və Satış Siqnalları: Bollinqer zolaqları investorlara alqı-satqı siqnalları təqdim etməklə ticarət strategiyalarını dəstəkləyir.
Adaptiv struktur: Zolaqlar bazar şərtlərinə əsasən avtomatik olaraq genişlənir və daralır.
Mənfi cəhətləri:
Yanlış siqnallar. Təkcə Bollinqer zolaqlarına əsaslanaraq qərarlar qəbul etmək yanlış ola bilər, ona görə də onu digər indikatorlarla birlikdə istifadə etmək tövsiyə olunur.
Trend gücünün zəifliyi. Zolaqlar ticarətin istiqamətsiz olduğu dövrlərdə güclü trendləri aşkarlaya bilmir,bu da itki riskini artırır.
Bollinqer zolaqları ilə strategiya qurulması
alış və satış siqnalları
Alış siqnalı: Qiymət aşağı zolağa toxunduqda və ya aşağı düşdükdə bu, alış siqnalı sayıla bilər.
Satış siqnalı: Qiymət yuxarı zolağa toxunduqda və ya yuxarı qalxdıqda, satış siqnalı hesab olunur.
Stop loss və profit səviyyəsini götürün
Bollinger zolaqları ticarət zamanı riski idarə etmək üçün stop-loss və teyk-profit səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsində faydalı ola bilər. Aşağı zolaq potensial stop-lossi nöqtəsi , yuxarı zolaq isə teyk-profit səviyyəsi kimi təyin edilə bilər.
Bollinger zolaqlarıı ilə uğurlu ticarət nümunələri
Bollinger Zolaqları ilə uğurlu ticarət nümunələri treyderlərin bu indikatordan necə səmərəli istifadə edə biləcəyini göstərir. Məsələn, daralma dövründə bir mövqe açaraq, zolaqlar genişlənməyə başlayanda yüksək qazanc əldə edə bilərsiniz.
Bollinger Bands ilə ümumi səhvlər
Yalnız Bollinger Zolaqlarına etibar etmək. İnvestorların ən çox yol verdiyi səhv yalnız bu indikator əsasında qərarlar qəbul etməkdir. Digər indikatorlar tərəfindən dəstəklənmirsə, yanlış siqnallar verə bilər.
Bazar trendinin səhv başa düşülməsi. Yüksək volatillik dövrlərində zolaqların genişlənməsi investoru çaşdıra bilər bu da itkilərə səbəb olar.
Bollinqer zolaqlarının digər texniki indikatorlarla istifadəsi
- RSI ilə birlikdə
RSI (Nisbi Güc İndeksi) və Bollinqer Zolaqlarının birləşməsi alış və satış siqnallarının dəqiqliyini artıra bilər. Məsələn, qiymət aşağı banda toxunarsa və RSI 30-dan aşağı olarsa, bu, güclü alış siqnalı ola bilər.
2. MACD ilə birlikdə
MACD indikatoru trendin istiqamətini və impulsunu müəyyən etməyə kömək edə bilər. Bollinqer Zolaqları indikatoru ilə birlikdə istifadə edildikdə, giriş və çıxış nöqtələrini müəyyən etmək asanlaşır.