İndi diqqətimizi ticarət prosesinin özünə, yəni maliyyə platformalarından istifadəyə yönəldək. Ticarət bütün dünyada baş verir və istənilən əməliyyat müvafiq ticarət platformalarına giriş tələb edir.
Əməliyyatları həyata keçirmək üçün onları bazarda həyata keçirə biləcək bir vasitəçi ilə əlaqə saxlamalısınız. Bu rolu, belə əməliyyatları həyata keçirmək istəyən hər kəsi birləşdirən maliyyə platforması oynayır. Sadə nağd valyuta əməliyyatları üçün proses nisbətən sadədir. Bununla belə, e-ticarətlə hər şey daha mürəkkəbdir. Bu cür fəaliyyətləri həyata keçirmək üçün qlobal ticarətə giriş tələb olunur. Birjalar treyderlər üçün mərkəz rolunu oynayır və hər bir bölgədə mövcud olan mərkəzləşdirilmiş maliyyə platformalarıdır.
Hər bir birja maliyyə dünyasının demək olar ki, bütün aspektlərini əhatə edən ayrı-ayrı sektorlara bölünür: qiymətli kağızlar, valyutalar, borc öhdəlikləri, xammallar, əmtəələr, habelə siyahıya alınmış aktivlər üçün müxtəlif növ müqavilələr.
Birja.
- Valyuta bazarı. Gün ərzində aparılan əməliyyatların həcmində lider mövqe tutur. Valyutalar hər yerdə mövcuddur və onların əksəriyyətində sərbəst üzən məzənnədir. Məsələn, Britaniya funtunu təkcə Britaniyada deyil, həm də istənilən valyuta mübadiləsi platformasında almaq mümkündür. Bu sektorun sistemi qeyri-mərkəzləşdirilmişdir, lakin qloballaşma və nəhəng iştirakçılar arasındakı sıx ticarət əlaqələri sayəsində hər bir kəsin,xüsusi vasitəçilər sayəsində daxil ola biləcəyi vahid şəbəkə mövcuddur.
- Fond bazarı əməliyyat həcminə görə valyuta bazarından sonra ikinci yerdədir və maliyyə bazarlarının ən qədim növlərindən biridir. İlk birjalar Amerikada 18-ci əsrin sonlarında yaranıb. O, səhmlər şəklində qiymətli kağızların ticarətini təmin edir və hər kəsə uyğun səhmi alaraq istənilən şirkətdə pay sahibi olmağa imkan verir. Valyuta bazarından fərqli olaraq, iştirakçılar burada spekulyasiyadan çox, investisiya qoymağa üstünlük verirlər. Amma Fond birjasında günün istənilən vaxtında qiymətli kağız ala bilməzsiniz, çünki onların öz qrafikləri var ki yalnız həmin vaxt ərzində ticarət etmək mümkündür.
- Törəmə alətlər bazarı — opsion və fyuçerslər üçündür –yani , tərəflərə müəyyən gələcək vaxtda əvvəlcədən təyin edilmiş qiymətə aktivi almaq və ya satmaq öhdəliyi qoyan maliyyə müqavilələri. Qısası desək, Fyuçers və Opsion arasındakı əsas fərq ondan ibarətdir ki, fyuçers ticarəti qeyd-şərtsiz həyata keçirmək öhdəliyini, opsion isə ticarəti həyata keçirmək öhdəliyini deyil, onun hüququnu təmin edir. Fyuçers neft ticarətində geniş istifadə olunur. Neft fyuçers müqavilələri investorlara və şirkətlərə qiymət dəyişkənliyindən qorunmaq, həmçinin neft qiymətlərində gələcək dəyişikliklərlə bağlı spekulyasiya etmək imkanı verir.
- Xammal və əmtəə bazarları. Burada enerjidən tutmuş qəhvə, kakao, soya və şəkərə qədər müxtəlif malların ticarəti aparılır. Sektor həm də mövsümi qiymət dəyişkənliyinə məruz qalır.
Birjalar vasitəsilə ticarətin fəaliyyətinin bu strukturu təkcə regionlar arasında deyil, həm də hər bir fərdi iştirakçı arasında dərin qarşılıqlı əlaqəni göstərir. Bu yanaşma vasitəçilərin işi ilə bağlı xərclərdəki fərqləri və hər hansı konkret saytda ticarət şərtlərini nəzərə alaraq treyderlər üçün bərabər imkanlar yaradır.